مردمداری و اداره معیشت در سیره رضوی

آیت‌الله حسن عالمی، عضو مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با آستان نیوز با بیان اینکه سیره امام رضا (ع) در تمامی امور برای بشریت الگو است، گفت: راوی می‌گوید اگر کسی بگوید مثل حضرت را دیده‌ام، باورتان نشود.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به سخن امام رضا (ع) مبنی بر اینکه «رأس عقل که انسان‌ها به آن افتخار کرده و به آن ارزیابی می‌شوند، این است که بعد از ایمان به پروردگار عالم، نقطه برجسته انسانی، محبت به مردم و مرمداری است»، بیان کرد: بعد از ایمان به خدا، ارزشمندترین مسئله مردم‌دوستی است؛ نکته دیگر اینکه، انسان باید نیکوکار و دست به خیر باشد و از خیر انسان بد و خوب استفاده کند و انسان بد و خوب هم باید از خیر انسان استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه این نکته درس بلندی برای انسان و بشریت است، گفت: از امام  رضا (ع) نقل شده که «هیچ انسانی حقیقت ایمانش کامل نمی‌شود، مگر اینکه در وی سه خصلت وجود داشته باشد: نخست اینکه در دین، فهم داشته باشد و برود به سمت اینکه دین را درک کرده و در مورد آن عمیق شود».

تقدیر معیشت در سیره رضوی

آیت‌الله عالمی با بیان اینکه انسان زمانی چیزی را می‌داند اما ممکن است به عمق آن نرسیده باشد، گفت: تفقه در دین یعنی تعمق و رسیدن به جوهره دین؛ این از خصائلی است که اگر انسان داشته باشد، حقیقت ایمانش کامل شده است؛ نکته دیگر اینکه بر اساس سیره رضوی، باید در زندگی روزمره و اداره آن، تقدیر معیشت داشته باشد یعنی همیشه خرج و دخلش را اندازه‌گیری کند.

وی افزود: بر اساس سیره رضوی، انسان باید از اسراف و تبذیر بپرهیزد و زندگی را با برنامه آغاز و با برنامه ادامه دهد که این امر، حسن تقدیر در معیشت است. خصلت دیگری که امام رضا (ع) بر آن تأکید می‌کنند، این است که انسان در برابر مصیبت‌ها و مشکلات صبر کند زیرا زندگی، همیشه بر وفق مراد انسان نیست و انسان نباید در مقابل مشکلات، از کوره در برود.

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اگر این سه خصلت در فردی وجود داشته باشد، این انسان ایمانش و حقیقت ایمانش کامل شده و به مغز و اصل ایمان دسترسی پیدا کرده است.

وی تصریح کرد: امام رضا (ع) فرمودند: «انسانی که مشکلات را با صبر پشت سر بگذارد، خداوند عالم برای وی پاداش هزار شهید را می‌نویسد»؛ بر اساس این سخن امام، انسان باید در مشکلات زندگی صبر کند زیرا اجر بسیار بالایی دارد.

امام رضا (ع) هیچگاه با سخن خویش بر دیگری جفا نکردند

آیت‌الله عالمی با اشاره به اخلاق و سیره امام رضا (ع) تأکید کرد: یکی از اصحاب حضرت می‌فرماید «ندیدم ایشان آن چنان سخن بگوید که دیگری از سخن وی رنجیده شود»؛ در حقیقت حضرت هیچگاه با سخن خویش بر دیگری جفا نکردند و ابداً این مورد از حضرت دیده نشد.

وی عنوان کرد: امام رضا (ع) زمانی که با مخاطب خود سخن می‌گفتند، هیچگاه سخن دیگری را قطع نمی‌کردند و با حوصله تمام، سخن مخاطب و فرد مقابل را می‌شنید؛ همچنین ایشان هرگز حاجت حاجتمندی را رد نمی‌کرد.

سیره امام رضا (ع) در تعامل با کارگران و خدمه

عضو مجلس خبرگان رهبری عنوان کرد: مطلب دیگر در مورد سیره رضوی این است که اصحاب ایشان فرمودند هرگز ندیدم حضرت در جمعی نشسته باشند و تکیه داده باشند؛ از یکی از اصحاب ایشان نقل شده که ایشان با کارگر خود نیز با رعایت تمام اصول انسانی رفتار می‌کردند. زمانی که سفره پهن می‌شد و ایشان قرار بود غذا تناول کند با تمامی کارگران و خدمه خود بر یک سفره می‌نشستند.

وی با بیان اینکه اصحاب امام رضا (ع) نقل می‌کنند که ایشان هیچگاه کاری انجام نمی‌دادند که دیگری از این کار ناراحت شوند که این خصوصیت ایشان نیز بر خصلت مردمداری حضرت تأکید دارد، ابراز کرد: بر اساس سیره رضوی، ایشان بسیار کم می‌خوابیدند و بسیاری از شب‌ها را احیاء می‌کردند.

آیت‌الله عالمی بیان کرد: ایشان بسیار روزه‌دار بودند و همیشه سه روز در ماه را روزه بودند، ابتدای ماه و وسط ماه و آخر هر ماه را ایشان روزه بودند و می‌فرمودند کسی که این گونه روزه بگیرد، مثل این است که تمام روزگارش را روزه گرفته است.

وی با بیان اینکه زندگی امام رضا (ع) مصداق کثیرالمعروف بود و خیر و نیکی در زندگی ایشان سرشار بود، اظهار کرد: ایشان رسم صدقه دادن داشتند و صدقه فراوان می‌دادند که این امر را نیز پنهانی و در شب‌های تاریک به مستحقین انجام می‌دادند.